.st0{fill:#FFFFFF;}

Tajemniczy Agile Coach 

 8 lutego, 2018

Łukasz Bręk

Jest taki człowiek, jest taka rola, której nie znajdziecie w przewodniku po Scrum. To Agile Coach. Kim jest, czy jest niezbędny i co może dla nas zrobić?

 

Agile Coach nie jest niezastąpiony

Rola Agile Coacha powstała z zestawienia dwóch słów: agile, rozumianego jako agile mindset i metodykę zwinną oraz coach, w tym popularnym znaczeniu trenera, eksperta, motywatora. Jest to więc osoba, która zna się na „zwinności” i potrafi jej uczyć.

Zacznijmy od najważniejszego, rola Agile Coacha nie jest niezbędna na projekcie prowadzonym metodyką zwinną. Potrzebny jest nam wyłącznie kompletny Scrum Team (albo kilka). To znaczy też, że potrzebujemy kompetentnych Scrum Masterów, którzy znają metodykę. Nie powinniśmy doprowadzić do sytuacji, w której Agile Coach stanie się jednoosobową wyrocznią stosowania Scruma w naszym projekcie lub organizacji.

Może to doprowadzić do sytuacji, w której jedna osoba będzie decydowała o wszystkich ważnych aspektach naszej pracy. A przecież to poszczególne zespoły deweloperskie mają być odpowiedzialne za sposób swojej pracy, za sposób w jaki wytwarzają przyrost oprogramowania i za usprawnianie swojego Scruma. Co więcej, możemy doprowadzić do sytuacji, w której zdemotywowane zespoły przestaną angażować się w pracę, bo przecież i tak kto inny podejmuje za nich decyzje.

 

Idealny Agile Coach

Osoba na stanowisku Agile Coacha przede wszystkim powinna być osobą z praktycznym doświadczeniem w zakresie zwinnych metodyk prowadzenia projektów. Ale to nie wystarczy. Osoba ta powinna posiadać cały wachlarz umiejętności miękkich, mieć predyspozycje do bycia „cichym liderem” projektu, potrafić porwać tłumy a jednocześnie, kiedy trzeba, pozostać w cieniu.

Już z powyższego opisu wynika, że znaleźć osobę, która będzie spełniała wszystkie nasze oczekiwania jest naprawdę trudno. Agile Coach w skali makro (dla całego projektu/organizacji) powinien spełniać funkcję, którą dla zespołu/zespołów pełni Scrum Master. Oznacza to, że powinien on aktywnie wspierać organizację w swojej budowaniu czy podtrzymywaniu zwinności.

Nasz coach nie powinien jednak zapominać o aktywnym wspieraniu zwinności na poziomie poszczególnych zespołów scrumowych. Wielu z Was pomyślało o hierarchii, zwierzchnictwie. Nic z tych rzeczy. Agile Coach ma być w tej sytuacji doradcą, a nie przełożonym Scrum Masterów.

Wiele osób ma problemy z określeniem czym dokładnie zajmuje się Scrum Master. Tym trudniejsze będzie zdefiniowanie tego dla roli Agile Coacha. A odróżnienie tych dwóch od siebie bywa czasami niemożliwe.

 

Kiedy potrzebujemy Agile Coacha?

Każdy z nas zna przysłowie o Polaku mądrym po szkodzie. I właśnie po szkodzie najczęściej szukamy pomocy u Agile Coacha. Zdarza się, że po po szkoleniach certyfikujących naszych nowych Scrum Masterów i Product Ownerów zabieramy się do pracy w zwinnych metodykach i nie otrzymujemy spodziewanych rezultatów.

Nie będzie to duży problem, jeśli mamy na pokładzie doświadczonego Scrum Mastera – to on jako pierwszy powinien zauważyć symptomy zbliżającej się porażki i podjąć stosowne działania. Ale co się stanie, jeśli zespół jest naprawdę niedoświadczony?

W sytuacji opisanej powyżej spotkamy się ze Scrumem w najgorszej postaci. To właśnie po takich doświadczeniach rośnie później mit „złego Scruma”, który „położył cały projekt”. Dodatkowo zespoły, świadomie bądź podświadomie, wypracowują „swoją” wersję Scruma (tzw. ScrumBut), która według nich jest lepsza od zasad opisanych w Scrum Guide.

Prowadzi to do wybiórczego stosowania metodyki i całej palety problemów z tym związanych. Jedyne co pozostaje nam w tej sytuacji to wezwać do akcji strażaka, którym może być właśnie Agile Coach. Natomiast w myśl podręcznika Scrum, taką osobą jest nikt inny jak… Scrum Master! To on jest odpowiedzialny za rozumienie i stosowanie metodyki. Nie tylko w zespołach, ale również w całej organizacji.

Aby nie było tak pesymistycznie, coach może nam również pomóc w sytuacji, kiedy na projekcie nie ma zagrożenia. Zawsze jest przecież coś, co możemy zrobić inaczej, lepiej albo co spowoduje że będziemy pracować wydajniej. Doświadczony Agile Coach przyda się szczególnie w fazach transformacji i skalowania, podpowiadając rozwiązania, które zespoły co prawda i tak by odkryły, ale dzięki niemu stanie się to szybciej.

 

Cechy i umiejętności

Agile Coach może pomóc nam ustalić stan faktyczny, a następnie dobrać rozwiązanie najlepsze do zastosowania w określonym czasie. Nie jest on jednak cudotwórcą. Jego doświadczenie podpowie najlepsze rozwiązanie (również przy udziale osób z organizacji), ale i tak zawsze będzie działał w duchu Inspect and Adapt. Wszystko się przecież zmienia, więc jeśli nie spróbujemy czegoś w praktyce, to nie dowiemy się, co działa w konkretnej sytuacji. Mówi o tym także Cynefin framework.

Tajemniczy Agile Coach
W ostatnich latach Agile Coach staje się coraz mniej tajemniczą postacią.

Mamy tu też do czynienia z coachem, a to oznacza cały zestaw umiejętności miękkich. Trener powinien obserwować bieżącą sytuację w projekcie i czynnie wspierać całą organizację. Jeśli zauważy zachowania wymagające poprawy powinny one transparentnie ujrzeć światło dzienne i zostać skorygowane. Kolejną ważną umiejętnością, niezbędną do posiadania przez Agile Coacha jest umiejętność mediacji, czyli ujmując to inaczej, powinien być facilitatorem (tak, słowo to jest używane w języku polskim).

„Facylitator – osoba, której zadaniem jest czynny udział w udrażnianiu procesu komunikacji między osobami bądź grupami, w celu osiągnięcia wspólnego rozwiązania. Rolą facylitatora jest mediacja między stronami.” – Wikipedia

Poprzez aktywne uczestnictwo w procesie komunikacji wewnątrz projektu/organizacji, Agile Coach powinien pozwolić na osiągnięcie porozumienia w sprawach, w których było o nie do tej pory trudno. Nie jest to łatwy kawałek chleba.

Pracując z zespołem coach może natknąć się na sytuację, w której udrażniając proces stosowania Scrum w organizacji będzie miał do czynienia ze zrozumiałą niechęcią na zmiany. Aby zaradzić powyższej sytuacji trener powinien wykorzystać umiejętność aktywnego słuchania. Pozwoli to na stworzenie bezpieczniej przestrzeni, w której wszystko będzie mogło być powiedziane i przedyskutowane, a żaden głos nie zostanie zlekceważony czy pominięty. Wówczas mamy szansę dotrzeć do najlepszego rozwiązania.

 

Mentor, nauczyciel, coach

Myśląc o Agile Coachu nie powinniśmy jednak skupiać się na coachingu. Niezwykle ważnymi rolami, które powinien pełnić są również role mentora i nauczyciela.

Mentor to osoba, która pracując z konkretną osobą (na zasadzie relacji nauczyciel – uczeń) odkrywa i rozwija potencjał tej właśnie osoby. Rozwój ten osiągany jest najczęściej poprzez stworzenie bliskiej relacji wraz z budową atmosfery wzajemnego szacunku i zaufania.

Agile Coach w roli nauczyciela spostrzeże z kolei, że w organizacji w której pracuje brakuje wiedzy w zakresie stosowania Scrum, bądź wiedza ta wykorzystywane jest w sposób niewłaściwy. Przypomnienie, a może nawet uświadomienie ludziom pracującym w organizacji tych braków doprowadzi do sytuacji, w której wzmocnione zostaną nabyte już umiejętności co pozwoli na korektę wykorzystania Scrum w organizacji.

I w końcu coach, czyli osoba, która pomaga organizacji, zespołowi, a nawet poszczególnym osobom odkryć właściwą drogę do celu. W tym celu korzysta ze swoich umiejętności, doświadczenia życiowego, technik, narzędzi, jak również innych osób.

Nie da się ukryć, że to dokładnie ten sam zestaw umiejętności, który cechuje idealnego Scrum Mastera. A jeśli przypomnimy sobie, że SM zajmuje się zespołem, Product Ownerem i całą organizacją, to nie powinniśmy się dziwić, skąd problemy z odróżnieniem SM-a od Agile Coacha.

 

Czy agile coach może być jedną osobą?

Patrząc na powyższy zestaw umiejętności trudno nie zastanowić się, czy wszystkie te cechy są możliwe do znalezienia u jednej osoby? Jest to niezwykle trudne, ale możliwe. Natomiast w dużych organizacjach i na dużych projektach, tak jak potrzebujemy wielu Scrum Masterów, tak możemy potrzebować wielu Agile Coachów. Chociaż czasami będą oni nimi tylko z nazwy…

Istnieją modele, które wprost adresują zadania Agile Coach w procesie wytwarzania oprogramowania. Mowa oczywiście o modelach „typu Spotify”, które klarownie opisują gdzie i w jakim charakterze Agile Coach powinien znaleźć się na projekcie. Zakładają one, że bohater dzisiejszego wpisu jest dla zespołu (zwanego tam Squadem) czy obszaru (zwanego Tribem) swego rodzaju guru, w stosowaniu Scrum.

I to jest właściwe pojmowanie tej roli. Bo przecież Agile Coach to nie pierwsza lepsza osoba z ulicy. To jak już pisałem powyżej, to człowiek posiadający wiedzę i doświadczenie, gotowy się nią podzielić.

Podobno w momencie tworzenia roli Agile Coacha, Spotify wziął opis stanowiska Scrum Mastera i zmienił tylko i wyłącznie nazwę. To pokazuje, jak bardzo zbliżone są to role.

Naturalną osobą, która może pełnić role Agile Coacha jest doświadczony Scrum Master. Doświadczenie jedynie w tym zakresie nie będzie wystarczające. Musi być to osoba, która będzie potrafiła skupić w sobie także doświadczenie managerskie i dobre podejście do ludzi.

Wszystkie opisane wyżej umiejętności wymagają zbudowania środowiska opierającego się na transparentności i zaufaniu. Bez tego praca w tej roli nie będzie miała sensu. Ale to samo przecież moglibyśmy powiedzieć o Scrum Masterze.

 

Nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy nie dodali, że w ofercie #białko oczywiście znajduje się agile coaching, konsulting, wsparcie zwinnych firm i organizacji – od optymalizacji procesów, przez wdrażanie podejścia zwinnego, aż po zwinne transformacje.

Łukasz Bręk


Your email address will not be published. Required fields are marked

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}