Ileż to my się nasłuchaliśmy o „tych informatykach”, z którymi nie można się dogadać i którzy nie grzeszą przyjaznym interfejsem użytkownika. A już na pewno nie są komunikatywni. A nawet jeśli, to i tak ich social skills kuleją. Ten temat zasługuje na solidne westchnienie.
Specyfika IT, a social skills
Stereotypy nie biorą się znikąd. Czasy się zmieniają i to już nie jest tak, że sto procent IT to flanelowe koszule, t-shirty z Gwiezdnymi Wojnami, kapcie i kubek z jakimś śmiesznym rysunkiem. Wciąż jednak są takie cechy, które są nadreprezentowane wśród szeroko pojętych informatyków.
Z racji popularności branży IT, już od dawna trafiają tam przeróżni ludzie i aktualnie można w niej spotkać naprawdę każdego. Statystyka pozostaje jednak nieubłagana. Niektóre zainteresowania będą najpopularniejsze właśnie na piętrze, na którym rezyduje IT. Nie znaczy to, że wszyscy będą tacy sami, ale jeśli gdzieś chcemy poszukać określonego typu ludzi, to w niektórych kwestiach możemy śmiało obstawiać te rejony.
I wcale nie chodzi tu tylko o hobby i pasje, ale też między innymi o cechy charakteru. Bo przecież skłonności do takich a nie innych zainteresowań i zachowań biorą się skądś. A to znaczy, że znacząca część ludzi też będzie mniej lub bardziej „taka”. Na przykład, pozostając w temacie dzisiejszego tekstu, w IT znajdziemy sporo introwertyków i osób, które nieszczególnie mają świetne social skills.
Żeby nie było, że my też stereotypujemy – w dobie wszechobecnych smartfonów i social mediów wszyscy zatracają umiejętności społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem zdolności do komunikacji. Dla niektórych jest to też bardzo łatwa ucieczka od tej trudnej sztuki.
Umiejętności Społeczne, czyli co?
Wszyscy jakoś rozumiemy termin „umiejętności społeczne” (ang. social skills). Definicji jest dużo, ale zwykle wymieniamy jednym tchem zdolność do interakcji i komunikacji z innymi oraz zrozumienie werbalnych i niewerbalnych przekazów, a także zasad społecznych. Typowe wykorzystanie social skills to koordynacja, mentoring, negocjacje, perswazja, itp.
W temacie współpracy w Zespole Scrumowym interesują nas przede wszystkim: umiejętność pracy w grupie, (współ)odpowiedzialność, zaufanie, solidność, transparentność, odwaga, poszanowanie, otwartość i zaangażowanie. Ufff, sporo tego.
W Scrum nie ma miejsca dla aspołecznych indywidualistów. Praca zespołowa jest tak wpisana w tę metodykę, że nie da się obejść tego w jakikolwiek inny sposób. Czy to znaczy, że ludzi ze słabszymi umiejętnościami społecznymi należałoby pozbyć się z zespołów?
Spokojnie, problemy z social skills przeważnie są spowodowane tylko i wyłącznie brakiem odpowiednich umiejętności. A te, jak wiemy, można nabyć i wyćwiczyć.
Owszem, czasami zdarzą się charaktery, które się nie nadają i wtedy warto o tym sobie jawnie powiedzieć. Zwykle jednak niechęć do niektórych czynności i problemy z komunikacją to rzecz, którą możemy przezwyciężyć. Szczególnie, jeśli reszta zespołu jest zgrana i ciągnie taką osobę w górę.
Jeżeli ktoś nigdy się nie odzywa na Sprint Retrospective, to może jest to spowodowane nieśmiałością bądź niewiedzą o co w tym wszystkim chodzi. Czy kiedykolwiek wytłumaczyliśmy tej osobie o co w tym wszystkim chodzi? Jeśli zaś mamy problem z tym, że ciężko komuś się przyznać do problemów z bieżącą pracą na Daily Scrum, to najpierw zadbajmy o odpowiednie środowisko, które premiuje transparentność.
Co ma Scrum Master do social skills?
Nasz Scrum Master sam musi mieć umiejętności społeczne i komunikacyjne na bardzo wysokim poziomie. Pisaliśmy o tym w takich tekstach jak „Osobowość Scrum Mastera” oraz „5 cech, o których powinieneś zapomnieć jako dobry Scrum Master„. Gorąco polecamy oba dla osób chcących zająć się scrummasterowaniem i tych, którzy chcą się upewnić, że idą w dobrym kierunku.
Bez dobrych social skills SM nie będzie efektywny. Takie hasła jak facylitacja, coaching, wsparcie, mediacja, rozwiązywanie konfliktów, uczenie tylko to potwierdzają. A to przecież chleb codzienny każdego Scrum Mastera.
Skoro więc SM jest doświadczony i umiejętny w temacie dzisiejszego tekstu, to tym bardziej powinien pokazywać ludziom dookoła w jaki sposób mogą rozwijać swoje umiejętności społeczne. W wariancie minimum będzie dawał przykład i facylitował wydarzenia Scrum, pokazując jak ta komunikacja i współpraca powinna przebiegać.
To nie znaczy, że SM będzie prowadził warsztaty z komunikacji, chociaż jak najbardziej może to być jedno z jego działań. Bardziej tu bym podkreślał właśnie rolę facylitatora, czyli osoby która jest obecna na spotkaniach i wspiera dyskusję oraz kieruje ją na właściwe tory. Dba też o takie kluczowe rzeczy jak zaufanie, transparentność, branie odpowiedzialności, a także właściwe środowisko.
Szczególnie te ostatnie jest ważne. Bo nie zawsze jest tak, że to „ludziom w IT brakuje social skills”. To zdarza się naprawdę rzadko. O wiele częściej to nasza organizacja promuje zachowania, które idę w poprzek zasadom współpracy i umiejętnościom społecznym. A wtedy nietrudno o konflikt oraz wycofanie osób, które nie potrafią się w tej sytuacji odnaleźć.
Bardzo często sami łapiemy się na tym, że emocje biorą górę. Spojrzenie na sytuację z boku pozwala opanować sytuację i osiągnąć to, co chcieliśmy. Czego sobie i Wam życzymy.
Jeżeli chcesz zająć się Scrum Masterstwem na poważnie, to zapraszamy na nasze szkolenia i warsztaty dla Scrum Masterów (i nie tylko)! Prowadzimy zarówno kursy wprowadzające w świat Scrum, jak i warsztaty narzędziowe dla Scrum Masterów.
