Shuhari 

Zapraszam Was na kontynuację nauki języka japońskiego. Była Gemba, czyli m.in. miejsce pracy. Dziś czas na inne pojęcie. Shuhari, bo o nim mowa nie dotyczy ani kanbana, ani lean-management, ale pasuje idealnie do opowiedzenia w jaki sposób następować powinien rozwój.

Rozwój

Shuhari odpowiada za naukę, a dokładniej mówiąc określa trzy poziomy zaawansowania. Każdy z nas, niezależnie od wieku czy profesji ucząc się czegoś nowego zagadnienia przechodzi od Shu, przez Ha, do Ri. Oczywiście, często nie zdajemy sobie z tego nawet sprawy.

Wiek nie gra tu roli – zarówno ucząc się chodzić, jak i gry na instrumencie czy prowadzenia nowego rodzaju pojazdu postępujemy zgodnie z opisywaną dzisiaj koncepcją. Zaczynamy od obserwacji i próby naśladowania, a kończymy (miejmy nadzieję) na tworzeniu własnych technik. Koncepcja Shuhari pozwala nam dojść do wniosku, że niezależnie od stopnia skomplikowania, wszystkiego da się nauczyć. Kwestią jest jedynie czas przejścia od Shu do Ri.

Ponieważ blog ten dotyczy zwinności, ze szczególnym naciskiem na Scrum i Kanban, nie możemy nie posłużyć się elementami zwinnych metodyk opowiadając o koncepcji rozwoju. Weźmy na warsztat osobę chcącą zostać Scrum Masterem – opowiedzmy o drodze od stażysty do Agile Coacha.

Proces nauki

Na naszym kanale na YouTube odpowiadaliśmy już na często zadawane pytanie o to, jak zostać Scrum Masterem. Uzupełnimy je dziś o przepis, jak to wygląda z punktu widzenia np. japońskich sztuk walki czy gry w Go. Zgodnie z koncepcją Shu-Ha-Ri proces nauki podzielony został na trzy podstawowe etapy:

Shu to słuchanie, etap, w którym skupiamy się przede wszystkim na powtarzaniu, uczeniu się technik, reguł, sposobów postępowania. Uczniowie nie potrafią określić zasad leżących za stosowaniem konkretnego rozwiązania, dlatego oczekuje się od nich bezwzględnego stosowania zasad.

Ha to etap odłączenia, stopniowego nabierania samodzielności. Uczeń rozumie zasady stojące za konkretnymi zachowaniami prezentowanymi przez nauczyciela. Charakterystyczne dla tej fazy jest eksperymentowanie i korzystanie z różnych źródeł wiedzy.

Ri to opuszczenie, charakteryzuje się głębokim rozumieniem zasad, reguł i konsekwencji ich stosowania. W tym właśnie momencie uczeń staje się swoim nauczycielem, tworzy empirycznie własne zasady, reguły i techniki.

Shuhari w procesie kształcenia SM-a

Jak zatem koncepcja trójfazowego uczenia się ma do Scrum Mastera? Zaczynając od stażysty jesteśmy na etapie Shu. Nie musimy formalnie piastować stanowiska Scrum Mastera, aby zacząć proces obserwacji, słuchania i przyglądania się jak pracuje Scrum Master i cały Scrum Team.

W filmie, w którym mówiliśmy o tym jak zostać Scrum Masterem, wspomnieliśmy m.in. o wewnętrznych awansach. Przechodząc stopniowo do Ha jesteśmy gotowi, aby zostać Scrum Masterem i po raz pierwszy objąć stanowisko Servant Leadera w zwinnym zespole. Nie oznacza to, że jesteśmy już najmądrzejsi na świecie, ani nie oznacza to, że wiemy już wszystko. Rozumiemy co się dzieje, mamy świadomość następstwa pewnych zachowań, uczymy się i eksperymentujemy korzystając z różnych dostępnych źródeł wiedzy (np. bloga #białko).

Mając już doświadczenie i rozumiejąc zasady, reguły czy techniki przechodzimy do fazy Ri. Tutaj sami stajemy się Mistrzami tworząc „Nowe”. Ten ostatni etap to nic innego jak objęcie stanowiska Agile Coacha, gdzie to my sami zaczynamy tworzyć techniki, procesy, podejścia, metodyki i generować zwinne pomysły oraz sposoby pracy. Ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia i organizacja.

Shuhari

Stara zasada nauki, wymyślona w XVIII wieku pozostaje aktualna nawet dziś. Nie da się nauczyć nowych rzeczy, nie przechodząc przez opisane powyżej trzy etapy zdobywania wiedzy i doświadczenia.

A może się mylę? Może da się ominąć np. etap Shu i od razu rozpocząć od etapu Ha?

Ten temat nieświadomie poruszyliśmy również w naszym filmie. Mówiliśmy w nim o konfabulacji, upiększaniu CV poprzez wprowadzanie doświadczenia, którego nie posiadamy. Myślicie, że da się w ten sposób rozpoczynać naukę, że da się przejść od razu do Ha?

Nie posiadając podstaw, nie będziemy w stanie przejść do etapu odłączenia. Nawet jeśli zaczniemy od Ha, nasza wiedza zostanie bardzo szybko zweryfikowana. Po prostu aby podejść do jakiejś sprawy kreatywnie i samodzielnie, musimy najpierw poznać podstawy.

Używajcie Shuhari do oceny swojego stopnia zaawansowania. W każdej dziedzinie. Nie ma znaczenia jakie stanowisko piastujecie w ramach Scrum Team, czy jesteście programistą, analitykiem czy może nie pracujecie w IT, a jesteście na przykład trenerem personalnym czy muzykiem.

Ewaluacja naszej wiedzy i umiejętności pokaże nam, gdzie jesteśmy i ile pozostało nam do zostania swoim własnym nauczycielem.